PHONETIC AND ALLOPHONIC TEXT PROCESSING IN BELARUSIAN AND RUSSIAN SPEECH SYNTHESIZER FOR MOBILE PLATFORMS
Abstract
The article describes methods of «grapheme – phoneme» and «phoneme – allophone» conversions for Belarusian and Russian speech synthesis. For speech synthesizers on mobile platforms, the rule-based method has been selected. The article describes text processing algorithms at the input phase and rules for «grapheme – phoneme» and «phoneme – allophone» conversions, providing allophone chains for an acoustic processor. The developed algorithms were evaluated with respect to the reference-class stationary Multiphone text-to-speech synthesis system. The test data demonstrates a high accuracy level: over 80% for word processing, over 98% for phoneme processing and over 96% for allophone processing (for Belarusian and Russian languages). The subsequent work will be devoted to the improvement of practical realization of the developed algorithms.
About the Authors
Yu. S. Hetsevich
Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі НАН Беларусі
Russian Federation
Russian Federation
B. M. Lobanov
Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі НАН Беларусі
Russian Federation
Russian Federation
D. A. Pokladok
Аб’яднаны інстытут праблем інфарматыкі НАН Беларусі
Russian Federation
Russian Federation
References
1. Лобанов, Б.М. Компьютерный синтез и клонирование речи / Б.М. Лобанов, Л.И. Цирульник. – Минск : Беларус. навука, 2008. – 344 с.
2. Taylor, P. Text-to-Speech Synthesis / P. Taylor. – N.Y. : Cambridge University Press, 2009. – 626 p. 3. Norkevičius, G. Knowledge-based grapheme-to-phoneme conversion of Lithuanian words / G. Norkevičius, G. Raškinis, A. Kazlauskienė // SPECOM 2005, 10th Intern. Conf. Speech and Computer. – 2005. – P. 235-238.
3. Steffen-Batóg, M. An algorithm for phonetic transcription of orthographic texts in Polish / M. Steffen-Batóg, P. Nowakowski // Studia Phonetica Posnaniensia / eds. M. Steffen-Batóg, W. Awedyk. – Poznań : Wydawnictwo Naukowe UAM, 1993. – Vol. 3. – P. 135–183.
4. Chalamandaris, A. Rule-based grapheme-to-phoneme method for the Greek / A. Chalamandaris, S. Raptis, P. Tsiakoulis // 9th European Conference on Speech Communication and Technology. – 2005. – P. 2937–2940.
5. Цирульник, Л.И. Алгоритм генерации фонемной последовательности по орфографичес-кому тексту в системе синтеза речи / Л.И. Цирульник // Информатика. – 2006. – № 4. – С. 61–70.
6. Гецевич, Ю.С. Система синтеза белорусской речи по тексту / Ю.С. Гецевич, Б.М. Лобанов // Речевые технологии. – 2010. – № 1. – С. 91–100.
7. Гецэвіч, Ю.С. Кампаненты для розных платформаў сінтэзатара маўлення па тэксце для інтэлектуальных сістэм / Ю.С. Гецэвіч, Д.А. Пакладок, Д.В. Брэк // Открытые семантические технологии проектирования интеллектуальных систем = Open Semantic Technologies for Intelligent Systems (OSTIS–2013) : материалы III Междунар. науч.-техн. конф. (Минск, 21–23 февр. 2013 г.) / редкол. : В.В. Голенков (отв. ред.) [и др.]. – Минск : БГУИР, 2013 г. – С. 375–382.
8. Кароткая граматыка беларускай мовы. У 2 ч. Ч. 1. Фаналогія. Марфаналогія. Марфалогія. – Мінск : Беларус. навука, 2007. – 351 с.
9. Беларуская граматыка. У 2 ч. Ч. 1. Фаналогія. Арфаграфія. Марфалогія. Словаўтварэнне. Націск / АН БССР, Інстытут мовазнаўства імя Я.Коласа. – Мінск : Навука і тэхніка, 1985. – С 117–133.
10. Сучасная беларуская мова. Фанетыка. Фаналогія. Арфаэпія. Графіка. Арфаграфія : вучэбна-метадычны комплекс для студэнтаў 1-га курса спецыяльнасцей Г.10.02.01; Г.02.01.00 «Беларуская мова і літаратура». – Мінск : БДУ, 2002. – 144 с.
11. Янкоўскі, Ф.М. Беларускае літаратурнае вымаўленне / Ф.М. Янкоўскі. – Мінск : Народная асвета, 1976. – 91 с.
12. Закон Рэспублікі Беларусь, 23 ліпеня 2008 г., № 420-З. Аб Правілах беларускай арфаграфіі і пунктуацыі [Электронны рэсурс]. – 2013. – Рэжым доступу : http://www.pravo.by/ main.aspx?guid=3871&p0=H10800420&p2. – Дата доступу : 02.07.2013.
13. Hetsevich, Y. Overview of Belarusian And Russian dictionaries and their adaptation for NooJ / Y. Hetsevich, S. Hetsevich // Automatic Processing of Various Levels of Linguistic Phenomena: Selected Papers from the NooJ 2011 Intern. Conf. / eds. Vučković Kristina, Bekavac Božo, Silberztein Max. – Newcastle : Cambridge Scholars Publishing, 2012. – P. 29–40.
Review
For citations:
Hetsevich Yu.S., Lobanov B.M., Pokladok D.A. PHONETIC AND ALLOPHONIC TEXT PROCESSING IN BELARUSIAN AND RUSSIAN SPEECH SYNTHESIZER FOR MOBILE PLATFORMS. Informatics. 2014;(2):25-35. (In Russ.)
Views: 665
Email this article 